Film | In het spoor van Max van Dam

In het spoor van Max van Dam (35 minuten)

Tevens 2 korte fragmenten:

·       Interview van verzamelaar en vriend van de familie Van Dam, Jaap Hemelrijk en korte shots werken van Max van Dam (7 minuten).

·       Fragment met Maria en Beer, hoofdpersonen van de film, die Kamp Sobibor bezoeken (2 minuten).

Aansluitend op de film gaat Marijke Verschoor-Boele zakelijk leider Nationaal Onderduikmuseum met Frederieke Jeletich-Visser en Lex Schellevis en de zaal in gesprek over de betekenis van beelden voor het overdragen van geschiedenis en educatie. 

Max van Dam

Kunstschilder Max van Dam, is geboren en opgegroeid in Winterswijk. Max gaat naar de Rijksacademie en wil kunstenaar worden. Hij heeft talent en wint prestigieuze kunstprijzen. Hij moet zijn opleiding staken als de oorlog uitbreekt omdat hij Joods is. Hij vlucht naar Frankrijk maar wordt opgepakt en gedeporteerd.  In concentratiekamp Sobibor blijft hij tekenen en schilderen. Het redt hem even van de dood, maar uiteindelijk wordt ook hij vermoord. 

Onderzoek

Kunsthistoricus Frederieke Jeletich-Visser deed onderzoek naar het leven en het werk van Max van Dam en schreef het boek Vastberaden en veelbelovend. Haar onderzoek vormde ook de basis van de expositie ‘Mahler komm ’raus’ in 2019 in de synagogen Aalten en Winterswijk en in de Museumfabriek en Nationaal Onderduikmuseum. 

Film

De korte film In het spoor van Max van Dam is door Lex Schellevis (Süderwick) gemaakt in samenwerking met filmmaker Ferry den Boer. De film gaat over volharding, en doorzettingsvermogen en je dromen omzetten in realiteit.

De hoofdrollen worden vertolkt door Maria Frolova (15) en Beer Swindels (16). Maria - net als Max van Dam opgegroeid in Winterswijk - speelt in de film de rol van het jonge meisje Jet. Jet raakt geboeid door het verhaal van de joodse kunstenaar Max en wil naar Polen om een expositie over de kunstenaar te bezoeken. Ze gaat ondanks tegenwerking toch, samen met Beer Swindels. 

De film biedt een vervolg op de documentaire die bij de opening werd vertoond met een interview van Jaap Hemelrijk, vriend van de familie Van Dam en kunstverzamelaar. Hij schenkt het Museum Winterswijk een grote collectie werken van Max van Dam, aanleiding voor de expositie. De film is tot stand gekomen in samenwerking met het Gerrit Komrijcollege en Vereniging Het Museum in Winterswijk en is opgenomen in Sobibor en Winterswijk. 

Kritisch denken en uitwisselen over vrijheid

Jongeren denken en communiceren steeds meer in beelden, in plaats van in tekst. Berichten worden steeds visueler en worden via social media gedeeld zoals Instagram, TikTok, Pinterest en Snapchat. Onze samenleving is gebaat bij kritische kijkers. Ook om ontwikkelingen het hoofd te kunnen bieden op gebied van ‘fake news’, cyberpesten, racisme, antisemitisme, polarisatie, complot denken etc. Al deze ontwikkelingen worden gevoed en gedragen door beelden, die leuk voor de een, kwetsend of beledigend kunnen zijn voor de ander. 

Het gesprek voeren over vooroordelen en stereotypen is een belangrijk doel van het Nationaal Onderduikmuseum. Museum, onderwijs en cultuurmakers ontmoeten elkaar in het nagaan op welke wijze de beelden aanzetten tot kritisch denken, gesprekken losmaken en mensen verbinden.